Ly hôn luôn là một quyết định và thậm chí là một hành trình khó khăn, đặc biệt khi không có sự đồng thuận từ cả hai bên. Trong thời đại số như hiện nay, google chỉ mất chưa tới 1 giây để cho bạn biết rất nhiều thông tin về đơn phương ly hôn. Chúng tôi không có ý rằng google là địa chỉ không đáng tin, nhưng phải thẳng thắn thừa nhận rằng nếu làm theo google thì rất nhiều khả năng bạn sẽ đi vào con đường cụt giống như cách mà nhiều người đã quá tin vào google map. Bằng nhiều năm kinh nghiệm đồng hành cùng rất nhiều khách hàng ở vụ việc ly hôn, Luật Kiến An xin được chia sẻ những thông tin cơ bản nhất tới các bạn về quy trình, hồ sơ và những điều cần lưu ý khi ly hôn đơn phương.
Đơn phương ly hôn là gì
Đơn phương ly hôn là hình thức ly hôn mà chỉ một bên trong cuộc hôn nhân yêu cầu chấm dứt quan hệ vợ chồng, không cần sự đồng ý của bên còn lại. Đây là lựa chọn phổ biến trong các trường hợp mâu thuẫn hôn nhân không thể hòa giải, nhưng đối phương từ chối hợp tác.
Các bước tiến hành đơn phương ly hôn
1. Chuẩn bị hồ sơ
Đây là bước theo chúng tôi là quan trọng, tốn nhiều thời gian và công sức khách hàng nhất. Để hồ sơ được tiếp nhận giải quyết, bạn phải chuẩn bị các tài liệu sau:
- Bản gốc Đơn khởi kiện theo mẫu của Tòa án (phần lớn người dân lại ghi là đơn yêu cầu ly hôn nên không được chấp nhận).
- Bản công chứng (pháp luật gọi là chứng thực) Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn.
- Bản công chứng thẻ căn cước hoặc căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân của người yêu cầu ly hôn.
- Bằng chứng chứng minh cho lý do bạn đưa ra để ly hôn – thành phần quan trọng nhất của hồ sơ. Rất làm tiếc khi phải thừa nhận rằng không có công thức chung nào cho tất cả các vụ việc khi chuẩn bị tài liệu này. Tùy từng hoàn cảnh cụ thể, chúng tôi sẽ hướng dẫn khách hàng thu thập, tạo lập bằng chứng để đảm bảo bằng chứng nộp tới Tòa án có giá trị.
- Bản công chứng giấy khai sinh của các con (nếu có con chung)
- Bản công chứng sổ đỏ, sổ hồng của nhà đất; giấy tờ đăng ký ô tô, xe máy, tài sản chung khác (nếu có yêu cầu về giải quyết tài sản).
- Một số tài liệu, thông tin sau tuy không phải bắt buộc nhưng trên thực tế lại rất cần thiết như: giấy xác nhận cư trú của vợ/chồng (người bị yêu cầu ly hôn); biên bản hòa giải tại tổ dân phố, gia đình; bản ý kiến của hàng xóm …
2. Nộp hồ sơ
Địa điểm nộp: Tòa án cấp huyện nơi người bị yêu cầu ly hôn sinh sống hoặc làm việc. Ví dụ: vợ chồng đang ly thân, chồng đang sống tại quận Thanh Xuân thành phố Hà Nội và chồng đang làm việc tại quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội thì vợ có thể nộp hồ sơ tại Tòa án quận Thanh Xuân hoặc Tòa án quận Cầu Giấy. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, nếu xác định được chính xác địa chỉ thường trú, tạm trú của đối phương thì nên ưu tiên nộp hồ sơ tại Tòa án nơi đối phương thường trú, tạm trú.
Tại bước này, khi nhận hồ sơ, cán bộ Tòa án thường sẽ hỏi bạn có chọn hòa giải trước khi chính thức thụ lý đơn không? Lưu ý là sau việc hòa giải ở bước này sẽ vẫn còn buổi hòa giải nữa. Khách hàng của chúng tôi thường được tư vấn không chọn hòa giải ở bước này nếu khách hàng thực sự mong muốn giải quyết ly hôn nhanh chóng.
Sau khoảng hai tuần (trên luật ghi là 5 ngày làm việc) kể từ khi nhận đơn, nếu hồ sơ đủ điều kiện, Tòa án sẽ gửi bạn thông báo nộp tạm ứng án phí. Bạn mang theo thông báo này và nộp tiền tạm ứng án phí tại Chi cục thi hành án dân sự nơi có Tòa án đang giải quyết hồ sơ. Nếu bạn chỉ yêu cầu ly hôn mà không kèm theo yêu cầu giải quyết về tài sản thì số tiền phải nộp là 300.000 đ. Nếu có kèm theo yêu cầu giải quyết về tài sản thì tiền tạm ứng án phí có thể cao hơn. Trong 7 ngày kể từ khi nhận được thông báo nộp tiền tạm ứng án phí của Tòa, bạn phải nộp và giao lại cho Tòa biên lại nộp tiền tạm ứng án phí. Nếu không, hồ sơ của bạn sẽ bị đình chỉ giải quyết và bạn phải nộp lại hồ sơ.
3. Tòa án tiến hành hòa giải
Tòa án sẽ triệu tập bạn và người bị yêu cầu ly hôn và có thể có cả các người khác liên quan đến Tòa để tham gia buổi hòa giải. Bạn có quyền từ chối tham gia hoặc chủ động đề nghị Tòa án không tiến hành hòa giải. Chúng tôi xin lưu ý rằng, do bạn là người chủ động yêu cầu ly hôn nên việc tham gia hay không tham gia theo lệnh triệu tập của Tòa án sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới quyền lợi của bạn. Vì thế, chúng tôi đặc biệt khuyến nghị bạn cần hỏi ý kiến luật sư trước mỗi quyết định của mình.
Để phục vụ cho buổi hòa giải, Tòa án phải tiến hành nhiều công tác khác nhau với độ phức tạp và tốn thời gian tùy thuộc vụ việc (và cũng tùy vào khối lượng công việc của Thẩm phán phụ trách giải quyết vụ việc của bạn).
Thời gian thực hiện bước này theo luật là không quá 4 tháng kể từ khi có thông báo thụ lý của Tòa án đối với hồ sơ. Trên thực tế, thời gian này có thể rút ngắn và phụ thuộc vào kinh nghiệm của luật sư hỗ trợ bạn.
4. Tòa án xét xử
Nếu hòa giải không thành, Tòa sẽ ra quyết định đưa vụ án ra xét xử. Bạn phải có mặt theo lệnh triệu tập của Tòa và chỉ được vắng mặt 1 lần, nếu vắng mặt lần thứ 2 mà không có lý do chính đáng thì hồ sơ của bạn sẽ bị đình chỉ giải quyết. Thời gian xét xử phụ thuộc vào các yêu cầu của bạn, đối phương và người có liên quan. Đối với các vụ việc có yêu cầu về chia tài sản, quyền nuôi con sẽ có thời gian xét xử lâu hơn là vụ việc chỉ có yêu cầu ly hôn (không yêu cầu chi tài sản, quyền nuôi con).
5. Tòa án ra quyết định ly hôn
Tòa án ra bản án tuyên bố chấp nhận ly hôn hoặc không chấp nhận ly hôn. Trường hợp yêu cầu của bạn được Tòa án chấp nhận thì bạn chính thức độc thân từ khi bản án có hiệu lực và đừng quên theo dõi tình trạng hôn nhân của mình đã được cơ quan tư pháp – hộ tịch (UBND cấp xã nơi đăng ký kết hôn) cập nhật. Theo quy định đây là phần việc của cơ quan Nhà nước nhưng chúng tôi vẫn thường tư vấn khách hàng cần chủ động yêu cầu Tòa án thông báo cho UBND cấp xã. Trường hợp Tòa án không cho ly hôn, bạn vẫn có quyền kháng cáo để Tòa án cấp trên giải quyết lại hoặc khởi kiện lại.
Cơ sở pháp lý
- Luật hôn nhân và gia đình năm 2014
- Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015
- Luật hộ tịch năm 2014
- Nghị quyết số 01/2024/ND-HĐTP của Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao
Trên đây là các thông tin cơ bản nhất về thủ tục đơn phương ly hôn. Dù thủ tục này có thể phức tạp và kéo dài, nhưng với sự chuẩn bị chu đáo và hỗ trợ pháp lý, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ quyền lợi của mình.
Luật Kiến An luôn luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn.
